Bart Drost

INNOCENT INDIA is een project dat zijn oorsprong heeft in een artist in residence bij het ECCD in Trivandrum en bestaat uit drie delen:

'you didn't change at all'

Het eerste deel van de installatie vormt het leitmotiv voor de gehele opstelling. De toeschouwer wordt geconfronteerd met de basale indrukken die de kunstenaar in Afrika en India heeft opgedaan.  Dit deel bestaat uit 3 levensgrote figuren gezeefdrukt op transparant glas, waarbij de tekenlijnen spiegelen. Elke figuur toont een afwijking of handicap, die niet tegemoetkomt aan het ideaalbeeld in onze samenleving, zoals bijvoorbeeld een dikke buik of armstompjes. Daarachter hangen drie levensgrote 'vakantiefoto's', die een Indische jongen laten zien aan de hand van de blanke toerist. De transparantheid van de glasplaten maakt het mogelijk door de figuren heen de foto's te zien; gelijkertijd ziet de bezoeker in de spiegellijnen ook zichzelf. Hij wordt zodoende in het ervaringsproces en de tentoonstelling meegenomen.

'terra incognita'

In 'terra incognita' wordt het principe van de metamorfose op drie manieren verwezenlijkt: de plastic dieren worden getransformeerd, ze worden nieuw en eigenaardig samengesteld - analoog aan de getransformeerde mensfiguren in deel 1. In een gieterij in Trivandrum werden deze mutanten in aluminium gegoten. Ze staan op ladder-tafel-sokkels, eveneneens gemaakt door een Indiase timmerman. Aan de wand hangen kleurenfoto's, die de veelkleurige nieuwe schepsels tonen in de levende natuur als waren het normale bewoners van deze aarde.

'what's my name?'

Tijdens zijn reizen werd Drost dikwijls de vraag gesteld "What's your name?" In het begin is zo een hoffelijk gestelde vraag eenvoudig te beantwoorden; naarmate de reis echter vorderde en hoe vaker de vraag gesteld werd werd deze simpele vraag tot een levensvraag: "What's my name?" Wat doe ik op deze aarde, hoe zien anderen mij? Van de metamorfosen in het tweede deel, doet de kunstenaar in het derde deel een stap terug in de realiteit. De getransformeerde plastic dieren krijgen nieuwe, realistische sokkels - levensgrote beelden van de naakte kunstenaar uit papier-maché. Als wachters bij de tentoonstelling houden zij op hun linkerhand een getransformeerd diertje. Hier wordt niet alleen steeds dezelfde vraag gesteld "What's your name?"maar gelijkertijd klinkt een "What's my name?"

Andreas Pütz, uit de catalogus bij de tentoonstelling.

________________________

Maakbare wereld.

'Het werk van Bart Drost lijkt een verbeelding te zijn van een verloren gegane jeugd', staat te lezen op de omslag van een boekje over zijn kunstenaarschap. Feit is dat elke volwassene af en toe met weemoed terugkijkt op zijn kinderjaren. In deze turbulente levensfase lijkt het leven nog geheel open te liggen. Alles is even spannend, indrukken en gebeurtenissen worden intens beleefd en vormen de paradigma's voor het verdere leven. Kinderen zijn onbevangen en lijken zich met een zelfde enthousiasme op het leven te storten, als waarmee ze de branding van de zee in rennen. Het is het dilemma van de onbedorven jeugd die vroeg of laat onherroepelijk overgaat in de remmende ervaring van het volwassen zijn. Eenmaal volgroeid realiseert de volwassene zich hoe zijn jeugd als een gloedvolle film is voorbij geflitst. Enkele details zijn gebleven, de rest is verdrongen door ervaringen en aangeleerde vaardigheden.

Kunstenaars houden de herinnering aan hun jeugd graag vast als vitale inspiratiebron voor hun werk. Bart Drost gaat hierin verder dan anderen. Hij identificeert zich met het primaire geluksgevoel van het kind. In zijn tekeningen en schilderingen ontwikkelt hij verhalende scènes, die ogenschijnlijk uitdrukking geven aan de wereld van het kind. Het zijn speelse taferelen, vlot neergezet in feestelijke kleuren. De lineaire beeldtaal van Drost doet denken aan de directheid van eigentijdse varianten als striptekening, graffitikunst en cartoons. De lijnvoering is krachtig en trefzeker, een enkele keer staat er een kernachtige zinsnede in de afbeelding. Uit zijn beelden spreekt een zekere driestheid. De stijl doet soms onbeholpen en ontwapenend aan, maar is tegelijk ook geraffineerd en humorvol. De inventiviteit van de voorstelling verraadt dat hier een ervaren kunstenaar aan het werk is geweest. De geestige strekking en de schalksheid van de tafereeltjes getuigen van de emotionele betrokkenheid van de maker bij de kinderwereld. Hij sublimeert de prille erotische ervaringen van de prepuberale knaap. De kunstenaar kijkt met de ogen van het kind, maar tekent met de blik van de volwassene.

In zijn streven een bijna tastbare kinderwereld te concipiëren, heeft Bart Drost een vorm gevonden die uiterst suggestief werkt. Hij vervaardigt installaties in de vorm van een geënsceneerd, decorachtig schouwspel. De beschikbare ruimte wordt geheel en al door zijn beeldende ingrepen bepaald. Wanden, vloeren, stoffering en ruimtelijke accessoires, alles tot in de kleinste details geregisseerd. Een vroeg voorbeeld van deze intensieve werkwijze is de installatie 'een voetbalveld' in het Nijmeegs Kunstcentrum de Hollandsche Spoorweg (1985). De jonge spelertjes dansen pingelend door de ruimte. In het Kerkje van Persingen, oostelijk van Nijmegen, heeft hij van 1985 tot en met 1990 jaarlijks een project gerealiseerd. Zo bedekte hij in 1989 de gehele kerkvloer met 2800 handgevormde beschilderde keramische tegels. De kerkruimte onderging hierdoor een ware metamorfose. Later presenteerde hij in hetzelfde kerkje wollen vloerkleden en een zevental geënsceneerde foto's. Onder de titel 'Wie bouwt er nooit eens luchtkastelen' realiseerde hij een aanstekelijke muurschildering over twee gevelwanden in het steegje tussen de In de Betouwstraat en de Eerste Walstraat in Nijmegen. Het openbare straatleven heeft hier een imaginaire dimensie gekregen. Misschien wel het meest op zijn plek is de omvangrijke opdracht die Bart Drost in 1993 voltooide voor de afdeling kinderpsychiatrie in het Juliana Kinderziekenhuis te Den Haag. In warme kleuren, met aansprekende beelden wist hij hier geborgenheid en een vertrouwde omgeving voor de patiëntjes te creëren.

De persoonlijke belevingswereld van de kunstenaar klinkt sterk in zijn installaties door. Omdat hij zijn ensceneringen tot in de kleinste details dirigeert en alle omgevingsfactoren naar zijn hand weet te zetten, is hij in staat om werkelijkheid en verbeelding te laten versmelten. De compromisloosheid van zijn werk dwingt ons tot een standpuntbepaling. De een zal de beeldtaal van Bart Drost als een confrontatie ervaren, de ander als een lichtvoetige karakterschets met een bespiegelend karakter. In elk geval krijgen de individuele ervaringen van de kunstenaar in hun intensiteit een meer algemene strekking. Zijn artistieke visie op het leven wordt realiteit. Misschien is de wereld toch nog maakbaar.

Frank van der Schoor, conservator moderne kunst Museum Het Valkhof, Nijmegen.

terug naar archief